اثر آللوپاتی عصاره و بقایای علف هرز مَرغ(cynodon dactylon l.) بر گندم (triticum aestivum l.)

با توجه به اهمیت و فراوانی علف هرز مَرغ در مزارع گندم، این بررسی با هدف ارزیابی اثرات آللوپاتیک این علف ­هرز بر گندم به صورت آزمایش فاکتوریل در سه تکرار در شرایط آزمایشگاهی، گلخانه­ای و مزرعه­ای در سال 1387 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل عصاره ی حاصل از اندام های مختلف مَرغ در پنج سطح: عصاره ی برگ، ساقه، ریشه و کل گیاه مَرغ و آب مقطر به عنوان شاهد، و غلظت های مختلف عصاره ی حاصل از اندام های این علف­هرز در چهار سطح: عصاره با غلظت 20، 10، هفت و پنج درصد بود. تیمارهای عصاره منجر به کاهش جوانه زنی و مؤلفه های آن نسبت به شاهد شد. بیشترین اثر کاهشی بر مؤلفه های جوانه زنی را عصاره ی ریشه و کل اندام ها داشت. در بررسی گلخانه ای افزایش غلظت عصاره از پنج تا 20 درصد، کاهش معنی داری را در کلیه­ی صفات باعث شد. میزان کاهش تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه نسبت به شرایط شاهد در تیمار با غلظت 20 درصد به ترتیب 89، 76 و96 درصد بود. در شرایط مزرعه ای اضافه شدن بقایای این علف­هرز چه به صورت عصاره و چه به صورت بقایای پودر شده، نتایج حاصل از بررسی گلخانه ای را تایید کرد. عصاره و پودر حاصل از ریشه و کل اندام های گیاهی بیشترین اثرات منفی و عصاره و پودر ساقه و برگ کمترین اثرات منفی را بر گندم گذاشتند. در شرایط مزرعه ای تیمار عصاره ی مَرغ 71 درصد و اضافه کردن پودر حاصل از بقایای این علف­هرز 81 درصد عملکرد گندم را کاهش داد. دلیل اثر بیشتر بقایا نسبت به اضافه شدن عصاره، احتمالاً آزاد سازی تدریجی مواد آللوپاتیک در طول دوره­ی رشد و اثرات دراز مدت آنها بر فرآیند رشد و تولید می­تواند باشد.